(ชีวประวัติ) ทรายเม็ดหนึ่ง ตอน.... ดำเนินตามแผนยุทธศาสตร์

ดำเนินการตามแผนยุทธศาสตร์

     เมื่อได้คิดตกลงใจอย่างนี้แล้ว  จึงได้เริ่มทำงานต่อไปทันที  คือเริ่มด้วย การปรับทุกข์

     ๑. เข้าพบพระอัมพวันเจติยาภิบาล (เจริญ  ขันติโก)  เจ้าอาวาสวัดอัมพวันเจติยาราม เสนอความคิดสุดยอดว่า วัดอัมพวันเจติยาราม เป็นนิวาสถานเดิมของสมเด็จพระอมรินทรามาตย์  ท่านต้ังบ้านเรือนอยู่ในบริเวณวัดนี้  พระพุทธเลิศหล้านภาลัย ประสูติที่บริเวณวัดนี้สมควรสร้างอนุสาวรีย์ของพระพุทธเลิศหล้านภาลัยไว้ในวัดนี้  พูดกับท่านว่า   สมภารวัดอื่นสร้างอุโบสถกัน แต่วัดนี้มีสิทธิสร้างพระบรมรูปพระเจ้าแผ่นดินองค์ที่ประสูติในวัดนี้เมื่อวันที่  ๒๔ กุมภาพันธุ์ พ.ศ.๒๓๑๐  ท่านจะมีชื่อเสียงโด่งดังมาก   ท่านจะได้เป็นพระราชาคณะชั้นราช  ท่านเจ้าคุณเห็นชอบด้วยเต็มที่  และขอให้เขียนประวัติวัดอัมพวันเจติยารามให้จะพิมพ์แจกในวัดทอดกฐินพระราชทาน

     ๒. งานปรับทุกข์สำเร็จแล้ว  จึงเริ่มงานต่อไปคือ  เขียนประวัติวัดอัมพวันเจติยาราม แล้วพิมพ์แจก ๑,๐๐๐ เล่ม  บอกข้อสรุปไว้ว่า   วัดนี้เป็นสถานที่ประสูติของพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ต้องสร้างพระบรมราชานุสรณ์ไว้ที่วัดนี้ 

     ๓. เจ้าคุณจึงทำหนังสอกราบทูลขอสร้างพระบรมราชานุสรณ์พระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ที่กรมศิลปากร  อัญเชิญเสด็จพระเจ้าอยู่หัวให้ทรงเป็นประธานเททองหล่อพระบรมราชานุสรณ์

     ๔. เสร็จแล้วนำไปประดิษฐานที่บริเวณลานวัด

     ๕. จัดงานเฉลิมฉลอง ๒๐๐ ปี  พระพุทธเลิศหล้านภาลัยที่วัดอัมพวันเจติยาราม  เป็นงานใหญ่ ดังไปทั่วเมือง   เชิญกรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากรเสด็จไปเป็นประธานประดิษฐานพระบรมรูป

     ๖. มีงานแสดงละครนอก  ๖ เรื่อง  พระราชนิพนธ์พระพุทธเลิศหล้านภาลัย  โดยขอให้โรงเรียนใหญ่ๆ รับไปจัดฝึกซ้อมมาแสดง โรงเรียนเชิญ ม.ล.ปิ่น มาลากุล  รัฐมนตรีไปชมละครนอก ม.ล. ปิ่น มาลากุล  ดีอกดีใจอย่างออกหน้า  กล่าวชมทางโทรศัพท์ว่า  สมุทรสงครามจัดการแสดงละครนอก ๖ เรื่อง  ไม่มีใครเคยทำมาก่อน   เรื่องนี้เป็นความคิดอำนวยการของข้าพเจ้า  หวังจะโฆษณาเรื่องพระพุทธเลิศหล้าฯ ให้โด่งดัง  ในฐานะ "พระมหากษัตริย์ชาวสมุทรสงคราม"

     ๗.ม.ล.ปิ่น มาลากุล  ได้พาสมาชิกสมาคมผู้รักษาสมบัติวัฒนธรรมจำนวน  ๖๐ คน  ประกอบด้วยเจ้านายในราชวงศ์และผู้มีเกียรติสูงไปทัศนาจรเมืองสมุทรสงคราม  ข้าพเจ้าจึงได้ถือโอกาส ปาฐกถาเรื่อง "ราชินีกุลบางช้าง"   ให้ฟังเป็นเวลา  ๒ ช.ม.  บรรยายว่าสมเด็จพระอมรินทรามารย์ ประสูติที่เมืองสมุทรสงครามเมื่อวันที่  ๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๒๘๐  สมเด็จพระศรีสุริเยนทรา ประสูติที่บางช้าง  เมื่อวันที่ ๒๑ กันยายน พ.ศ. ๒๓๑๐  พระพุทธยอดฟ้าฯ ประทับอยู่เมืองสมุทรสงครามตั้งแต่ พ.ศ. ๒๓๐๔  ถึง พ.ศ. ๒๓๑๑  ทรงตั้งก๊กกู้ชาติที่เมืองสมุทรสงครามก่อนที่จะเข้าไปรวมกับก๊กพระเจ้าตากสินมหาราชที่เมืองธนบุรี  ก๊กของหลวงยกกระบัตร (ทองด้วง) เติบโตขึ้นมาอย่างรวดเร็ว  จนได้ปราบการจราจลในกรุงธนบุรี   แล้วปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก  พระพุทธยอดฟ้าฯ  พร้อมด้วยพระมเหสีจึงได้สร้างวัดอัมพวันเจติยารามขึ้นในบริเวณนิวาสถานเดิม  ถึงรัชกาลที่ ๓ ได้บรูณะใหม่หมดทั้งพระอาราม  สร้างพระปรางค์ขึ้นบรรจุพระอังคารธาตุของพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  แล้วพระราชทานนามวัดว่า วัดอัมพวันเจติยาราม 

     คณะทัศนาจรของม.ล. ปิ่น มาลากุล  สนใจฟังเงียบกริบ เรียกว่าฟังอย่างตาค้าง  ม,ล. สุภัทรดิศ ดิศกุล คณบดีคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้ตรัสถามว่า "คุณไปเอามาจากไหน มาว่าอย่างนี้"

     จึงทูลท่านว่า "ก็ปู่ของฝ่าบาทเขียนไว้เอง"

     ๘. ได้แต่งหนังสือ พงศาวดารราชินีกุลบางช้าง  ออกเผยแพร่

     ๙. เขียนประวัติ พระอมรินทรามาตย์ ออกเผยแพร่

     ๑๐. เขียนประวัติ พระพุทธเลิศหล้าฯ ออกเผยแพร่

     ๑๑. เขียนหนังสือเรื่อง  แปดก๊กกรุงสยาม  ออกเผยแพร่ว่าเมื่อกรุงศรีอยุธยาแตกแล้ว  มีผู้ตั้งก๊กขึ้น ๘ ก๊ก  (ไม่ใช่ ๖ ก๊ก)  คือ 

     ๑. ก๊กเจ้านครพัฒน์  นครศรีธรรมราช

     ๒. ก๊กเจ้าพิมาย  พระองค์เจ้าแขก กรมหมื่นเทพพิชัย 

     ๓. ก๊กเจ้าพระยาพิษณุโลก (เรือง โรจนกุล)

     ๔. ก๊กเจ้าพระยากุลเถร (มหาเรือน) เมืองฝาง

     ๕. ก๊กสุกี้ (นายทองอินทร์)  อยุธยา

     ๖. ก๊กนายบุญส่ง  พระยาธนบุรี เมืองธนบุรี 

     ๗. ก๊กพระเจ้าตากสิน จันทบุรี

     ๘. ก๊กหลวงอร่ามเรืองฤทธิ์  สมุทรสงคราม 

     

       การดำเนินการตามแผนการดังกล่าว เห็นผลทันตาในเวลาต่อมา คือ 

     ๑. พระอัมพวันเจติยาราม  สร้างพระบรมราชานุสรณ์พระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ไว้ในลานวัด

     ๒. ม.ล. ปิ่น มาลากุล   สร้างอุทยาน ร. ๒ ไว้ข้างวัดอัมพวันเจติยาราม ในที่ดิน  ๒๗ ไร่

     ๓. สร้างสะพานสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ ข้ามแม่น้ำแม่กลอง  ที่บางคณฑี

     ๔. สร้างสะพานสมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์  ข้ามแม่น้ำแม่กลอง ที่อำเภออัมพวา

     ๕. สร้างสะพานพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ข้ามแม่น้ำแม่กลอง  ที่อำเภอเมือง สมุทรสงคราม 

      ๖.เปลี่ยนชื่อ โรงพยาบาลสมุทรสงครามเป็นโรงพยาบาลพระพุทธเลิศหล้า 

     

(โปรดติดตามตอนต่อไป)

     

      

(ชีวประวัติ) ทรายเม็ดหนึ่ง ตอน ...... ทดแทนคุณแผ่นดินอันศักดิ์สิทธิ์

ทดแทนคุณแผ่นดินอันศักดิ์สิทธิ์

     ข้าพเจ้าเชื่อถือว่า แผ่นดิน ท้องน้ำเมืองสมุทรสงครามนี้เป็นแผ่นดินศักดิ์สิทธิ์ เพราะเป็นแผ่นดินสมภพของพระมหากษัตริย์ และสมเด็จพระบรมราชินี คือ 

     ๑. สมเด็จพระอมรินทรามาตย์ (นาค)  พระมเหสีของพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก  เมื่อวันที่  ๘ มีนาคม  พ.ศ. ๒๒๘๐

     ๒. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  สมภพเมื่อวันที่ ๒๔  กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๓๑๐

     ๓. สมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์ (เจ้าฟ้าบุญรอด)  พระมเหสีพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  สมภพเมื่อวันที่  ๒๑ กันยายน พ.ศ. ๒๓๑๐  ท่านเป็นพระราชชนนีของพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  และพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว

     นอกจากนี้ยังเป็นแผ่นดินที่พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกประทับอยู่นานถึง   ๗ ปี  แล้วได้ตั้งก๊กเล็กๆ ขึ้นกู้ชาติที่เมืองนี้ ในสมัยที่เป็นหลวงอร่ามเรืองฤทธิ์ ยกกระบัตรเมืองสมุทรสงคราม   ก่อนเข้าร่วมกับก๊กพระเจ้าตากสินมหาราช  

     ข้าพเจ้าเชื่อว่าแผ่นดินเมืองสมุทรสงครามเป็นแผ่นดินศักดิ์สิทธิ์เป็นเมืองสมภพของพระมหากษัตริย์  เป็นเมืองราชินีกุลบางช้าง  

    ข้าพเจ้าถือว่าตนเองมีบุญที่ได้มาอยู่เมืองสมุทรสงครามนานถึง ๒๖ ปี  เท่ากับเวลาที่สุนทรภู่ออกบวชในรัชกาลที่ ๓ เป็นเวลา  ๒๖ ปีเหมือนกัน   

     ข้าพเจ้าซึ่งมีความปักใจแน่วแน่ที่จะตอบแทนเมืองสมุทรสงคราม แผ่นดินอันศักดิ์สิทธิ์ ตามที่เทพยดาดลใจให้ข้าพเจ้ามาอยู่เมืองนี้ ข้าพเจ้าจักไม่อาศัยแผ่นดินอันศักดิ์สิทธิ์นี้อยู่เปล่าๆ ปลี้ๆ ข้าพเจ้าจะต้องทดแทนคุณแผ่นดินเมืองสมุทรสงครามให้เต็มสติปัญญา และพลังความสามารถที่มีอยู่  

(โปรดติดตามตอนต่อไป) 

(ชีวประวัติ) ทรายเม็ดหนึ่ง ตอน .... เมืองราชินีกุลบางช้าง

เมืองราชินีกุลบางช้าง

     เมืองสมุทรสงคราม  ได้ชื่อว่าเป็นเมืองราชินีกุลบางช้างในยุคสมัยกรุงรัตนโกสินทร์

     ยุคแรก  เป็นเมืองกษัตริย์นอกราชสมบัติ หนีราชภัยมาตั้งวงศ์บางช้าง อยู่ในแขวงเขตบางช้าง เมืองราชบุรี

     ยุคสอง  เป็นเมืองเศรษฐีบางช้าง ซึ่งสืบสายลงมาจากวงศ์กษัตริย์สุโขทัยของสมเด็จพระเอกาทศรถ 

     ยุคสาม  เป็นเมืองราชินีกุลบางช้าง ของสมเด็จพระอมรินทรามา

ตย์(นาค) 

     เมืองสมุทรสงคราม เป็นเมืองพระราชสมภพของพระมหากษัตริย์ และสมเด็จพระบรมราชินี ๒ พระองค์ คือ 
     ๑. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระราชสมภพเมื่อวันที ๒๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๓๑๐ 

     ๒. สมเด็จพระอมรินทรามาตย์ (นาค) พระมเหสีพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก  สมภพเมื่อวันที่ ๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๓๘๐ ที่แขวงบางช้าง
     ๓. สมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์ (เจ้าฟ้าหญิงบุญรอด) พระมเหสีพระบาทสมเด็จพระพุทธหล้านภาลัย สมภพเมื่อวันที่ ๒๑ กันยายน พ.ศ. ๒๓๑๐ 

     พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก(ทองด้วง) ได้เสด็จมาประทับที่เมืองสมุทรสงคราม ต้้งแต่ พ.ศ.๒๓๐๔ พระชนมายุ ๒๕ ปี ในตำแหน่งหลวงอร่ามเรืองฤทธิ์ ยกกระบัตรเมืองสมุทรสงคราม  จึงเท่ากับเป็นเมืองเริ่มชีวิตราชการ จนได้เป็นพระเจ้าแผ่นดิน ตั้งราชวงศ์จักรีขึ้นเมื่อ พ.ศ.๒๓๒๕ ทรงประทับอยู่เมืองสมุทรสงคราม ๖ ปี จึงเข้ารับราชการในกรุงธนบุรี  เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๑  และตั้งราชวงศ์จักรีขึ้น เมื่อวันที่ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕ 
     
     การที่ข้าพเจ้าได้ไปอยู่เมืองสมุทรสงคราม ๒๖ปี  ในแผ่นดินอันศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้  จึงนับว่าเป็นบุญวาสนาอย่างมหัศจรรย์  แผ่นดินแผ่นน้ำเมืองสมุทรสงครามได้ชุบเลี้ยงให้เจริญก้าวหน้ามาโดยลำดับจากข้าราชการช้ันจัตวา จนได้เป็นข้าราชการชั้นพิเศษ 
     ผลงานชิ้นหนึ่งของข้าพเจ้าคือ ได้เขียนหนังสือ พงศาวดารราชินีกุลบางช้าง  ขึ้นเป็นหลักฐานประกาศให้มหาชนทราบว่า เจ้าพราย เจ้าแสน ต้นตระกูลราชินีกุลบางช้าง  เป็นราชบุตรนอกราชสมบัติของพระเอกาทศรถ กษัตริย์ในราชวงศ์พระร่วงสุโขทัย  
     ต้นตระกูล สุนทรศารทูล คือ  พระราชานุวงศ์ (เลี้ยง)  เป็นบุตรของเจ้าคุณหญิงแก้ว   พระน้องนางของสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ (นาค)  พระมเหสีของพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก 

     

(ชีวประวัติ) ทรายเม็ดหนึ่ง ตอน .... คุณหญิงนาค

คุณหญิงนาค

     คุณหญิงนาค  เกิดมามีบุญ พระอาจารย์จันทร์ เจ้าอาวาสวัดบางลี่ได้พยากรณ์ว่าจะมีบุญได้เป็นพระมเหสีพระเจ้าแผ่นดิน ต่อมาพระยาอมรินทรฤาไชย เจ้าเมืองราชบุรีได้มาสู่ขอเอาไปถวายเป็นสนมพระเจ้าเอกทัต  แต่ท่านเศรษฐีทอง เศรษฐีสั้นไม่อยากให้บุตรสาวไปเป็นสนมในวัง จึงพาบุตรสาวไปหาหลวงพินิตอักษร เสมียนกระทรวงมหาดไทย ในกรุงศรีอยุธยาขอให้ช่วยเหลือ  หลวงพินิตอักษร (ทองดี)  จึงขอให้แต่งงานกับหม่อมทองด้วง  มหาดเล็กเจ้าฟ้าอุทุมพร ซึ่งเป็นบุตรของตน  คุณหญิงนาคจึงได้สมรสกับหม่อมทองด้วง  ต่อมาพระเจ้าแผ่นดินทรงตั้งหม่อมทองด้วง เป็นหลวงอร่ามเรืองฤทธิ์ ยกกระบัตรเมืองสมุทรสงคราม  ในแผ่นดินพระเจ้าเอกทัต
     ต่อมาภายหลัง  หลวงอร่ามเรืองฤทธิ์(ทองด้วง)  ได้เข้ารับราชการอยู่กับพระเจ้าตากสินมหาราช  ได้เลื่อนยศศักดิ์ตามลำดับ   เป็นพระราชวรินทร์ , พระยาอภัยรณฤทธิ์, พระยายมราช,  เจ้าพระยาจักรี  และสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก จนกระทั่งได้ปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์ตั้งราชวงศ์จักรีขึ้น เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๕ 
     คุณหญิงนาค  จึงได้เป็นพระมเหสีของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มีราชบุตรคือ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย   ยกวงศ์ญาติ แขวงบางช้าง หรือ วงศ์เศรษฐีบางช้างขึ้นเป็นวงศ์ราชินีกุลบางช้าง  ดังนี้คือ 
     เจ้าคุณชายชูโต  มีบุตรหลานสืบวงศ์ต่อมาเป็นสกุล ชูโต แสงชูโต สวัสดิชูโต  พลกุล  พลจันทร์  พลอิน่ทร์
     คุณหญิงนาค  เป็นสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ เป็นต้นวงศ์สกุล ราชวงศ์จักรี  ที่มีนามสกุลว่า ณ อยุธยา ต่อมาคือ
     ๑. สายพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ๒๐ สกุล
     ๒.สายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  ๑๓ สกุล
     ๓. สายพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ๒๗ สกุล
     ๔. สายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ๑๕ สกุล
     ๕. สายกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์ ๙ สกุล
     ๖. สายกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ๙ สกุล 

     สายคุณหญิงนวล  สมรสกับเจ้าพระยาอัครมหาเสนา (บุนนาค) มีทายาทสืบสายสกุล บุนนาค บุรานนท์ ศุภมิตร  จาติกรัตน์ 

    สายคุณหญิงแก้ว  สมรสกับพระยาแม่กลองบุรี(ศร)  มีบุตรหลานสืบสกุลต่อมาในปัจจุบันนีหลายตระกูล 
     รวมทั้งตระกูล สุนทรศารทูล ด้วยแยกออกมาจากวงศ์ราชินีกุลบางช้างสาขาหนึ่ง  คือ สาย ณ บางช้าง, ภมรบุตร, ครุธทะยาน, ศรีธนทิพย์, ภมรพล, สุนทรศารทูล 

(โปรดติดตามตอนต่อไป)